یانه‌ی كوردان
به‌رێز ئه‌گه‌ر ئه‌ندام نیت خۆت تۆمار بكه‌
بۆ بینینی به‌شه‌كانی تر
بۆ خوێندنه‌وه‌ی بابه‌تی زیاتر
پاش به‌ئه‌ندام بونت تكایه‌ یاساكان بخوێنه‌وه‌
یاساكانی یانه‌بخوێنه‌
یانه‌ی كوردان
به‌رێز ئه‌گه‌ر ئه‌ندام نیت خۆت تۆمار بكه‌
بۆ بینینی به‌شه‌كانی تر
بۆ خوێندنه‌وه‌ی بابه‌تی زیاتر
پاش به‌ئه‌ندام بونت تكایه‌ یاساكان بخوێنه‌وه‌
یاساكانی یانه‌بخوێنه‌
یانه‌ی كوردان
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


به‌خێربێیت به‌رێز بۆ یانه‌ی كوردان هیوای سوود بینینت له‌ یانه‌ی كوردان
 
HomeLatest imagesSearchRegisterLog in

 

  ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ

Go down 
AuthorMessage
هێمن
به‌رێوبه‌ری گشتی
به‌رێوبه‌ری گشتی
هێمن


ژماره‌ی بابه‌ته‌كانت : 202
به يامه كان : 4
2009-06-20
ته‌مه‌ن : 37
ئمێل : https://www.facebook.com/#!/kurdan.yoo7

 ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ Empty
PostSubject: ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ    ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ I_icon_minitimeTue Feb 28, 2012 11:15 am





 ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ 35319676%201










ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ


باسى
يةكةم
:
طرنطى
و سامانى ئاو لةجيهاندا
:.
ئاو
يةكيَكة لةطرنطترين هؤكارى مانةوةى ذيان لةسةر طؤى زةوى
[1], يةكيَكة
لة طرنطترين ئةو مةسةلانةى كة كاريطةرى زؤريان لةسةر ئةمنى قةومى هةر دةولَةتيَك
هةية, هةروةها دوراييةكى ستراتيجى هةية
[2], وة
هؤكارى بةرِيَكردنى ذيانةو ثيَكهاتةيةكى طرنطة لةثيَكهاتةى
زيندةوةراندا
, بةجؤريَك كة 75% ى جةستةى مرؤظ و 90% ى جةستةى طيانداران
لة ئاو
ثيَكهاتووة
[3]. وة
ئةمرِؤ ئاو وةك يةكيَك لةطرفتةكانى جيهان دةركةوتووة كة وةك ضؤن نةوت

بةشيَوةى
نارِيَك دابةش بووة ئاويش بةهةمان شيَوة, وة ئةطةر نةوت وةك وزة

جيَطرةوةى
هةبيَ لةبابةتى وزةى خؤرو وزةى ئةتؤمى ئةوا ئاو وةك كةرةستةيةكى

ثيَويست
بؤ بةردةوامى ذيان هيض جيَطرةوةيةكى نية
[4].
ئاو
ئةو سامانة خؤرسك و طرنطةي سةر زةويية
كةسيَ بةشى جيهان بة ئاو
دةورة دراوة ثيَمان سةير نةبيَت كة جةنطى جيهانى
سيَيةم
لةسةر ئاو رِووبدات
[5].
ضونكة
سامانى ئاوى جيهان بةنزيكةى (1385) مليؤن كم3 مةزةندة دةكريَت
, بةشيَوةيةك
ئاوى سويَر زؤرى ئةم سامانة ثيَكدةهيَنيَت كة بريتية لة (1348
) مليؤن كم3
واتة رِيذةى (97.3%) لة سامانى ئاوى جيهان كة بريتية لة ئاوى
(ئؤقيانوسةكان
و دةرياو دةرياضة داخراوةكان) , كة بةكةلَكى خواردنةوة
نايةت , هةرضى
ئاوى شيرينة (شيرناو) برِةكةى بة (37) مليؤن كم3 مةزةندة
دةكريَت
واتة رِيَذةى (2.7%) لة سامانى ئاوى جيهان كة بريتية لة (سةهؤلَى

ناوضة
جةمسةريةكان و ئاوى ذيَر زةوى و ئاوى رِووبارةكان و .......هتد
[6]. برِوانة
شيَوةى ذمارة (1
).

ئةنجامى
باسى يةكةم
:
ئاو(مةبةست
ئاوى خواردنةوةية) سةرضاوةى
ذيانة بؤ هةموو زيندةوران, هيض
جيَطرةوةيةكى نية و رِيَذةكةى زؤر كةمة
لةضاو ئاوى سويَرو
بةشيَوةيةكى يةكسان دابةش نةبووة بةسةر جيهان
.




شيَوةى
ذمارة (1
)
رِيَذةى
جؤرى ئاو



.




سةرضاوة:
· ئةم شيَوةية لةلايةن تويَذةرةوة ئامادةكراوة.


باسى
دووةم
:
ثيَداويستى
ئاو بؤ مرؤظ و ضالاكيةكانى
:
ئاو
رِؤلَيَكى بةرضاوو طرنطى هةية
لةذياندا بؤ مرؤظ
بةشيَوةيةكى طشتى لةبوارة جياجياكاندا وةك لةكاروبارى
بازرطانى
و كشتوكالَى و ثيشةسازى و طواستنةوةو وزةى كارةبا و هةنديَك
مةبةستى
تر, وة نةتةنيا مرؤظ بةلَكو طشت زيندةوةرانى سروشت بؤ بةردةوامى

ذيان
ثيَويستيان بةئاوة
[7]. ئةطةر
ئةو ئاوةى كة لةسةر زةوى رِيَرِةوى بؤخؤى دروستى كردووة , بةسةر

دانيشتوانى
زةمين دا دابةش بكةين هةر كةسيَك لةسالَيَكدا (9000)م3 ئاوى
بةردةكةويَ
[8].
ليَرةدا
ضةند تةوةريَك باس دةكةين كة ئاو رِؤلَى سةرةكى لة بوارةكانياندا دةيبينيَت
ئةمانةن
:.
تةوةرى
يةكةم : ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ
:.
ثيَويستيةكانى
رِؤذانةى مرؤظ لة ئاو
دةطؤرِيَت بةطؤرِينى كات و
شويَن, بؤ نموونة مرؤظ لةسالَي (1830)ز دا
كةمتر لة
(4) طالؤن* ئاوى لةشةوو رِؤذيَكدا بةكاردةهيَنا, كةضى لةسالَى
(1960)ز دا
ثيَويستى بة (60) طالَؤن ئاو بوو. ئامارةكان ئاماذة بةوة دةدةن

كة
تيَكرِاي بةكارهيَنانى ئاو لةلايةن تاكة كةسيَكةوة لةهةنديَك ولاَتانى

كيشوةرةكانى
ئاسياو ئةفريقياو ئةمريكاى لاتينى لة (5) طالَؤن لةرِؤذيَكدا
تيَثةرِناكات
, كةضى لة ئةوروثا دةطاتة زياتر لة (100) طالَؤن و لة
ويلايةتة
يةكطرتووةكانى ئةمريكا(150) طالَؤن و لة هةنديَك شارة ثيشةسازية

طةورةكاندا
دةطاتة (200) طالَؤن
[9].
ئاو
بؤ مةبةستى رِؤذانة بةكاردةهيَنريَت
وةك (خواردنةوة وضيَشت
ليَنان و تةندروستى و خؤشؤردن و ئامادةكردنى خؤراك
و.......هتد),
لة ليَكؤلَينةوة ئاماريةكانةوة دةربارةى ئاوى ثيَويست بؤ
كةسيَك
لة رِؤذيَكدا لة شارةكانى هيندستان دةركةوتووة هةر مرؤظيَك
دةوروبةرى
(90-135) ليتر ئاوى ثيَويستة , برِوانة خشتةى (1
).
بةلاَم
لة ولاَتيَكى ثيَشكةوتوو وةك لة
ويلايةتة يةكطرتووةكانى
ئةمريكادا ئةم برِة ئاوة دةطاتة (340) ليتر بؤ يةك
كةس لة
يةك رِؤذدا, ثيَداويستيةكانى ناو مالَ رِيَذةى (55%-60%)ى سةرجةم

ئاوى
بةكارهيَنراوى ناو شار ثيَك دةهيَنيَت
[10].





خشتةى
ذمارة (1
)
برِى
ئاوى ثيَويست بؤ ذيانى رِؤذانةى مرؤظيَك لة هيندستان







ذمارة



مةبةستى بةكارهيَنان



ليتر ئاو بؤ يةك كةس لةرِؤذدا
1.



خواردنةوة



5
2.



ضيَشت ليَنان



5
3.



خؤشؤردن



55
4.



جل شؤردن



20
5.



قاث شؤردن



10
6.



شؤردنى ناومالَ



10
7.



مةبةستى تةندروستى(W.C)



30



سةرجةم



135
لتر/
رِؤذ





سةرضاوة:
· ناهيدة جمال تالَةبانى, دةرامةتى سةرضاوة ئاويةكان, 2008ز,
لا 145
.




تةوةرى
دووةم: ثيَويستى ئاو بؤ كشتوكالَ و ئاوديَرى
:.
بةرووبومى
كشتوكالَى ثيَويستى بة ئاو هةية, ئةم برِة ئاوة ثيَويستةش لة رِوةكيَكةوة بؤ
رِوةكيَكى تر دةطؤرِيَت
[11]. (80%)ى ئاوى
شيرينى جيهان بؤ كشتوكالَي بةكاردةهيَنريَت وة (20%)ى ئاوي
شيرين
بؤخواردنةوةو ثاك و خاويَنى و ثيشةسازى و لايةنةكانى تر
بةكاردةهيَنريَت
[12].
برِوانة
شيَوةى ذمارة (2
).






شيَوةى ذمارة (2)
ضؤنيةتى
بةكارهيَنانى ئاو لة بوارة جؤراوجؤرةكاندا





سةرضاوة:
· ئةم شيَوةية لةلايةن تويَذةرةوة ئامادةكراوة.
بةثيَي
ذمارةى دانيشتوانى جيهان لةسالَى
(2000)ز دا كة (6,3) مليار كةس بووة سةرجةمى ئاوى
بةكارهاتوو بؤ كشتوكالَى
بةراو (4400)بليؤن مةتر
سيَجابووة, واتة برِى يةك كةس لةم برِة ئاوة (698
) م3/سالَ بوو, ئةمةش ئةوة
دةردةخات كة كةرتى كشتوكالَ لةهةموو كةرتةكانى تر
زياتر
ئاوى رِاكيَشراوى بةكار هيَناوة, واتة (ئةو ئاوةى كة بةرِاستى شياوى

بةكارهيَنانة)[13].
ئاو
طرنطى زؤرى هةية بؤ بةرةو ثيَش بردن و بةرهةم و بةروبومى كشتوكالَى بؤ

نموونة
يةك تةن طةنم ثيَويستى بة (1800) م3 ئاو هةية بؤ بةرهةمهيَنانى وة

يةك
تةن برنج ثيَويستى بة (5000) م3 ئاو و يةك تةن لؤكة ثيَويستى بة
(7000) م3 ئاو
هةية
[14] , برِوانة
خشتةى ذمارة (2
).



خشتةى
ذمارة (2
)
برِى
ئاوى ثيَويست بؤ بةرهةمى كشتوكالَى







ذمارة
كيَش
جؤرى
كشتوكالَ

برِي
ئاو بة (م3
)
1
1 تةن
طةنم
1800
2
1 تةن
برنج
5000
3
1 تةن
لؤكة
7000




سةرضاوة:
· ئةم خشتةية لةلايةن تويَذةرةوة ئامادةكراوة.


رِاثؤرتةكانى
رِيَكخراوى كشتوكالَ و خؤراكى جيهانى
(FAO) ئاماذة بةوة دةكةن كة رِووبةرى زةوية ئاوديَرةكان لة
ضين لة (183) مليؤن
هكتار* ثترةو لةويلايةتة
يةكطرتووةكانى ئةمريكا دةطاتة (155,7) مليؤن
هكتار.
(73%) رِووبةرة
ئاوديَرةكان لة جيهاندا
دةكةونة كيشوةرى ئاسياو بةشى
هةرة زؤريان بؤ بةرهةمهيَنانى برنج لةضين و
ثاكستان
و هيندستان بةكاردةهيَنريَت كةلةرِيَطاى رِووبارةكانةوة ئاوى بؤ

دابيندةكريَت[15]. برِوانة
شيَوةى ذمارة (3
).






شيَوةى ذمارة (3)
رِيَذةى
رِووبةرة زةوية ئاوديَرةكان لة كيشوةرةكانى جيهاندا




سةرضاوة:
· ئةم شيَوةية لةلايةن تويَذةرةوة ئامادةكراوة.
تةوةرى
سيَيةم: ئاو بؤ مةبةستى ثيشةسازى
:.
ئاو
بةتوخميَكى سةرةكى دادةنريَت لةهةموو ثرِؤسة ثيشةسازيةكان
[16], برِي
ئاوى خواستراو ثابةند بةذمارةو جؤرو سروشتى ئةو ثيشةسازيانةى
كةلةشارةكاندا
هةن , بةشيَوةيةكى طشتى دروست كردنى كاغةز,شؤردن و
ئوتوكردن,كارطةى
سةهؤلَ,كارطةى بيثسى, كة ئةم ثيشةسازيانة ئاويان زؤر
دةويَت[17].
ئةمة
جطة لةوةى كة ئاو كةرةستةيةكى خاوى
كؤمةليَك ثيشةسازى وةك
ثيشةسازى ساردةمةنى و ترشةلَؤك و ثيشةسازى خؤراك
....هتد, وة ئاو بةشيَوةيةكى
فراوان وةك سةرضاوةيةكى وزة لة ثيشةسازيدا بة
كاردةهيَنريَت
,ثيَويستى ثيشةسازيةكان بؤ ئاو دةطؤرِيَت بة طؤرِينى جؤرى
ثيشةسازيةكةو
هةنديَكيان ثيَويستيان بة برِيَكى زؤر لة ئاو هةية
[18]. برِوانة
خشتةى ذمارة (3
) .



خشتةى ذمارة (3)
برِي
ئاوى ثيَويست بؤ هةنديَك لة ثيشةسازيةكان



ذمارة
برِ
جؤرى
ثيشةسازى

برِى
ئاوى ثيَويست بة م3

1
يةك
ليتر

نةوت
0.01
2
يةك
قوتوبةند

سةوزةوات
0.4
3
يةك
كيلؤطرام

كاغةز
0,1
4
يةك
كيلؤطرام

جلي
خورى

0.6
5
يةك
تةن

ضيمةنتؤى
وشك

4.5
6
يةك
تةن

ثؤلاَ
20
7
يةك
تةن

شةكر
200-400
8
يةك
تةن

لاستيكى
دةستكرد

2100
9
يةك
تةن

ئاوريشمى
دةستكرد

2660
10
يةك
تةن

كةتانى
دةستكرد

4200



سةرضاوة:
· د.ئازاد نةقشبةندى, طؤظاري سةنتةرى برايةتى, بايةخى
جيؤطرافى-سياسى-ئابوورى ئاوى رِووبارةكان,, 1999ز, ذ10,لا23
.
تةوةرى
ضوارةم: ثيَويستى ئاو بؤ بةرهةمهيَنانى وزةى كارةبا
:.
مرؤظ
هةر لةكؤنةوة ئاوى رِووبارةكانى
( بةتايبةت رِووبارة بضوكةكان ) وةك سةرضاوةيةكى وزة
بةكارهيَنراوة, ئاو
يةكةم سةرضاوةى وزة بووة كة
مرؤظ دواى هيَزى ماسولكةكانى خؤى و طيانلةبةر
بةكارى
هيَناوة, بةكارهيَنانى رشاستةوخؤى هيَزى بةربوونةوةى ئاو وةك
سةرضاوةيةكى
وزة لةهةنديَ لةكارطةكانى ضيندا, لة ويلايةتةكانى
نيوئينطلةندى
ئةمريكى دريَذةى كيَشا تا دوا ضارةطى سةدةى نؤزدةهةم
, لةسةرةتاى سةدةى بيستةم ئاوى
رِووبارةكان بةشيَوةيةكى فراوانتر وةك
سةرضاوةيةكى وزة
بةكاردةهيَنريَت دواى ئةوةى توانرا هيَزى كارةباى
ليَدروستبكريَت
لةئةنجامى كؤمةلَة داهيَنانيَك كة بريتي بوون لة
:
1. دروستكردنى
ضيمةنتؤ و بةكارهيَنانى بؤ دروستكردنى بةنداوةكان
.
2. داهيَنانى
( تؤرِبين و جةنةرِيَتةر و دينةمؤ
).
3. دروستكردنى
تةل كة بةرطةى طواستنةوةى تةزوى كارةبا بطريَت
.
كارةبا
وةك سةرضاوةيةكى وزة لةذيانى مرؤظدا رِؤذ لةدواى رِؤذ لةزياد بوون داية بةهؤى ئةو
سيما باشانةى كةهةيةتى و بريتين لة
:
1. كارةبا
لةيةك كاتدا دةتوانيَت وةك سةرضاوةيةكى سووتةمةنى و سةرضاوةيةكى توانا سودى
ليَوةربطيريَت
.
2. سةرضاوةيةكى
وزةيي ثاكة, ذينطة ثيس ناكات
.
3. بةخيَرايي
لةشويَنيَكةوة دةطوازريَتةوة بؤ شويَنيَكى تر
.
4. دةتوانريَت
بةئاسانى و بةثيَي ثيَويست دابةشبكريَت و بةكاربهيَنريَت
[19].

ئاوى
ثيَويست بؤ بةرهةمهيَنانى كارةبا
ثابةندة بةبرِى ئةو وزة
كارةبايةي بةرهةم دةهيَنريَت, هةتا وزة زياتر
بةرهةمبهيَنريَت
ئاوى بةكارهيَنراو زيادةكات
[20].
بةهؤى
سيما باشةكانى وزةى كارةبا, جيهان
رِؤذ لةدواى رِؤذ زياتر ثشتى
ثيَدةبةستيَت وةك سةرضاوةيةكى سةرةكى وزة
, ئامارةكان دةريدةخةن
كةبةرهةمهيَنانى وزةى كارةبا لةجيهاندا لة (6916.7
) مليار كيلؤوات /كاتذميَر
لةسالَي (1977ز) زيادى كرد بؤ (9605) مليار
كيلؤوات /كاتذميَر
لةسالَى (1987ز) دا . وةدةتوانين بلَيَين ئةمرِؤ ئاوى
رِووبارةكان
لةهةنديَ ولاَتانى جيهاندا سةرضاوةى سةرةكين بؤ دابينكردنى
وزةى
كارةبا
[21]. برِوانة
خشتةى ذمارة (4
).






خشتةى ذمارة (4)
برِي
بةرهةمهيَنانى وزةى كارؤئاو لةهةنديَ دةولَةتى

جيهان
لةكؤتايي هةشتاكاندا



ولاَت
بةرهةم
(مليار كيلؤوات /كاتذميَر
)



كةنةدا
310,66
ويلايةتة
يةكطرتووةكانى ئةمريكا

294,40
بةرازيل
182,66
ضين

99,93
نةرويج
96,16
ذاثؤن
86,65
سويد
60,73
فةرةنسا
60,72
هيندستان
53,68
ئيتاليا
41,20
سويسرا
32,58
نةمسا
31,16
كؤرياي
باكور

29,00
مةكسيك
27,40
يوطسلافيا
26.77
ئيسثانيا
26.30



سةرضاوة:
· د.ئازاد نةقشبةندى, طؤظاري سةنتةرى برايةتى, بايةخى
جيؤطرافى-سياسى-ئابوورى ئاوى رِووبارةكان,, 1999ز, ذ10,لا25
.
تةوةرى
ثيَنجةم: ئاو بؤ مةبةستى كةشتى وانى و طواستنةوة
:.
رِووبارةكان
هةر لةكؤنةوة بؤ كةشتى وانى و
طواستنةوة بةكارهيَنراون لةم
بارةيةوة بايةخيَكى طرنطيان هةية بةبةراورد
لةطةل
َجؤرةكانى ترى رِيَطةكانى طواستنةوة, وة تواناى طواستنةوةشيان بةرزة
, بؤ نمونة
تواناى طواستنةوةى فارطؤنيَكى شةمةندةفةر لة نيَوان (17-40
) تةن داية, كةضى تواناى
طواستنةوةى ثاثؤرِيَك لة رِووباريَكى طةورةدا لة
نيَوان (200-300)
تةن داية
[22], كةشتى
وانى هةرزانترين هؤكارى طواستنةوةية بةبيَ ئةوةى ئاوةكة
بةكاربهيَنريَت,
ئةمرِؤ لة جيهاندا بارى سةنطين و بةكةلَك لة رِيَطةى
ئاوةوة
لة ولاَتيَكةوة بؤ ولاَتيَكى تر ئةنجام دةدريَت
[23]. برِوانة
خشتةى ذمارة (6) كة دريَذى رِيَطا ئاوية ناوةكيةكان و برِي بارى

طواستنةوة
لةهةندىَ ولاَتى هةلَبذيَردراوى جيهان بةشيَوةيةكى رِوون
دةردةخات
كة رِووبارةكان بايةخيَكى يةكجار طرنطيان لة بوارى طواستنةوة دا

هةية[24].



خشتةى ذمارة (6)
دريَذى
رِيَطا ئاوية ناوةكيةكان و برِي بارى طواستنةوة لةهةندىَ ولاَتى


هةلَبذيَردراوى
جيهان لة كؤتايي هةشتاكاندا



ولاَت
دريَذى/
1000كم

برِى
بارى طواستنةوة/مليارتةن/كم

ضين
109.50
757.20
ويلايةتة
يةكطرتووةكانى ئةمريكا

41.01
615.00
بةرازيل
50.00
89.00
ئةلََمانيا
07.54
54.62
بةريتانيا
02.29
41.78
هؤلَندا
06.34
32.78
ئةرذةنتين
11.00
28.21
سويد
02.05
09.00
نةرويج
01.57
11.48



سةرضاوة:

· د.ئازاد نةقشبةندى, طؤظاري سةنتةرى برايةتى, سةرضاوةى
ثيَشوو,لا26
.

تةوةرى شةشةم : ئاوو ضالاكي طةشت و طوزارى :.

ئاو بؤ مةبةستى طةشت وطوزار بةكاردةهيَنريَت,
ضةندين كةس رِؤذانى ثشوو و حةسانةوةيان لةسةر ضاوطةى
ئاوةكان
و قةراغ رِووبارو دةرياضةكاندا بةسةر دةبةن
[25].
بةتايبةت رِووبارةكان بايةخى طةشتوطوزارى طرنطيان
هةية, بة بنةمايةكى
سروشتى سةرةكى
ثةيدابوون و طةشةسةندنى طةشت وطوزار دادةنريَت, ضونكة جطة
لة
جوانى ديمةنيان وكاريطةريَتى نارِاستة وخؤيان لةسةر جوانكردنى ذينطةى
دةوروبةريان, كؤمةلَيَك ضالاكى طةشتوطوزارى بة
ئاوى رِووبارةكانةوة بةندة
وةك (مةلةكردن, رِاوةماسى,
وةرزشى سةولَ ليَدان, ....هتد
[26]).



تةوةرى حةوتةم :ثيَويستى ئاو بؤ ضةند مةبةستيَكى
تر
:.


ئاو بؤ ضةند مةبةستيَكى تريش بةكاردةهيَنريَت
بؤ ثرِكردنةوةى ثيَويستيةكان وةك (ئاو بؤ بةكارهيََنانى
طشتى)
كة ئةمةش وةك ئاورِشاندن و جوانكردنى شارو نافورةكانى ناو باخضةكان
, وة (ئاو بؤ ئاطركوذاندنةوة) كة ئةمةش دةتوانريَت برِة (1لتر
ئاو بؤ 1كةس
دابنريَت لة رِؤذيَكدا,
وة (ئاو بؤ ثرِكردنةوةى ئاوى لةكيس ضوو) كة ئةمةش
بؤ
جيَطة طرتنةوةو ثرِكردنةوةى ئةو ئاوةى كة بةفيرِؤضووة
.




Back to top Go down
https://kurdan.yoo7.com
 
ثيَويستى ئاو بؤ مرؤظ
Back to top 
Page 1 of 1

Permissions in this forum:You cannot reply to topics in this forum
یانه‌ی كوردان :: هه‌مه‌ره‌نگ :: راپۆرته‌كان-
Jump to: